Tư thế ngủ có ảnh hưởng rất lớn đến giấc ngủ của người cao tuổi, có những tư thế giúp ngủ ngon giấc, cải thiện tình trạng bệnh, có những tư thế lại gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi là gì, tư thế nào có lợi nhất và nên áp dụng? Mời bạn theo dõi các thông tin trong bài viết dưới đây để có được câu trả lời chính xác.
1. Tại sao cần chọn tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi?
Không phải tự nhiên mà mọi người quan tâm đến việc lựa chọn tư thế ngủ tốt nhất cho người lớn tuổi. Đó là bởi các tư thế ngủ đúng sẽ hỗ trợ sức khỏe, tinh thần của người cao tuổi, cụ thể là những tác động dưới đây:
1.2. Tư thế ngủ đúng sẽ giúp ngủ ngon giấc hơn
Việc chọn được tư thế ngủ đúng sẽ giúp cơ thể của người cao tuổi cảm thấy thoải mái, có thể dịch chuyển, thay đổi tư thế một cách dễ dàng, nhờ vậy mà có thể ngủ ngon giấc hơn, cai thiện được chứng thiếu ngủ, mất ngủ thường gặp ở người cao tuổi.
1.3. Giảm đau và khó chịu bởi các bệnh tuổi già
Người cao tuổi thường gặp nhiều vấn đề về sức khỏe hơn những người trẻ tuổi, thông thường là các bệnh như đau xương khớp, cột sống, nhức mỏi, khó thở…do đó, chọn tư thế ngủ đúng là cách hiệu quả để giảm đau cơ thể, giúp các cụ cảm thấy dễ chịu hơn.
2. Những tư thế ngủ tốt nhất dành cho người cao tuổi
Chọn tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi nói riêng và cho mọi đối tượng nói chung không phải là điều dễ dàng, nhất là khi đa phần mọi người đều ngủ với tư thế mình yêu thích nhất. Bên cạnh đó, tùy theo tình trạng sức khỏe của mỗi người mà nên chọn những tư thế ngủ sao cho phù hợp, có thể kết hợp các tư thế với nhau để có được chất lượng giấc ngủ tốt nhất.
Theo lời khuyên của các chuyên gia y tế và các bác sĩ, một số tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi có thể kể đến dưới đây.
2.1. Nằm ngửa
- Ưu điểm của tư thế nằm ngửa với người cao tuổi
Tư thế nằm ngửa đặc biệt tốt đối với những người cao tuổi mắc các bệnh có liên quan đến xương khớp như đau lưng, đau cổ. Trong tư thế nằm ngửa, các bộ phận như tay, chân, vai, hông… được co duỗi một cách thoải mái và linh hoạt, cột sống không bị cong, cổ giữ được thăng bằng mà khôn bị vẹo nên giảm được cảm giác đau nhức, khó chịu.
Nằm ngửa còn có tác dụng ngăn ngừa trào ngược dạ dày ở người cao tuổi. Tư thế nằm ngửa giúp phần đầu được nâng cao lên nhờ sự hỗ trợ của gối, phần thực quản ở phía bên trên dạ dày, do đó mà thức ăn, dịch vị từ dạ dày không thể trào ngược lên trên.
- Hạn chế khi nằm ngửa
Khi nằm ngửa, không khi đi qua mũi và miệng bị hạn chế, hô hấp cũng khó khăn hơn, do đó người cao tuổi dễ gặp phải tình trạng khó thở hoặc ngủ ngáy.
2.2. Nằm nghiêng
2.2.1. Ưu điểm khi nằm nghiêng
- Nằm nghiêng là một trong những tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi. Nằm nghiêng có tác dụng tránh đau lưng, đau cổ, đau cột sống, giữ cho cột sống luôn thẳng. Ngủ nghiêng không gây khó khăn cho đường thở nên không gây ra tình trạng khó thở hay ngáy ngủ.
- Người cao tuổi nếu nằm nghiêng cũng góp phần giảm tình trạng trào ngược dạ dày hiệu quả
2.2.2. Hạn chế khi người cao tuổi nằm nghiêng
Khi nằm nghiêng, da mặt của người cao tuổi phải tiếp xúc thường xuyên với gối, đôi khi gây ngứa ngáy khó chịu. Bên cạnh đó, tư thế này cũng khiến cho các dây chằng vùng ngực bị kéo xuống, khiến cho việc lưu thông máu khó khăn, người cao tuổi cảm thấy bị đè nén vùng ngực.
2.3. Tư thế nằm cong như bào thai trong bụng mẹ
Tư thế bào thai là tư thế mà đầu gối co sát lên đến phần cằm, cằm chạm với ngực, tư thế này giống như tư thế khi thai nhi nằm trong bụng mẹ nên được đặt tên theo cho dễ gọi.
2.3.1. Ưu điểm khi nằm tư thế bào thai
Người cao tuổi có tật ngáy ngủ có thể áp dụng tư thế bào thai để giảm thiểu tình trạng này.
Tư thế ngủ bào thao giúp người cao tuổi cảm thấy dễ thở, hô hấp thuận lợi hơn
2.3.2. Hạn chế khi ngủ tư thế bào thai
Ngủ với tư thế này dễ dây đau cổ, đau lưng, đặc biệt với những người đang mắc các bệnh về xương khớp không thích hợp với tư thế ngủ bào thai.
Sau khi ngủ với tư thế bào thai, khi thức giấc bạn sẽ cảm thấy đau nhức cơ thể tại các điểm như lưng, đau khớp, đau cổ.
Để khắc phục hạn chế của tư thế nằm ngủ này là nên nằm thẳng người, tránh cho cơ thể gò bó, tạo điều kiện thuận lợi cho các bộ phận co duỗi thoải mái.
3. Tư thế ngủ nào nên hạn chế đối với người cao tuổi?
Ngủ sấp là tư thế nên hạn chế với người cao tuổi. Ngủ sấp có ưu điểm là không gây ngáy ngủ, thế nhưng tư thế này lại được khuyến cáo không nên áp dụng cho người cao tuổi. Ngủ sấp bất lợi và làm trầm trọng thêm một số bệnh dễ thấy ở người nhà như đau lưng, đau cổ, thoát vị đĩa đệm, đau khớp….
Nằm sấp gây đau nhức xương khớp là bởi tư thế này khiến cho cột sống bị sai tư thế, tạo áp lực lên cơ và các khớp xương, từ đó kích thích cảm giác đau, ngứa, tê cứng…Ngoài ra, khi nằm sấp người cao tuổi cần thường xuyên quay trái, quay phải liên tục nên sẽ gây áp lực lên cổ và gây đau nhức, khó chịu.
4. Tư vấn tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi khi mắc một số bệnh điển hình
Với một số bệnh điển hình thường mắc phải, cần lựa chọn tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi để hỗ trợ giảm đau, giúp họ ngủ ngon hơn. Bạn có thể dựa trên những gợi ý dưới đây để giúp ông bà, cha mẹ của mình tìm được tư thế ngủ phù hợp khi bị bệnh.
Thoái hóa khớp: Nên ngủ với tư thế thai nhi vì tư thế này giúp làm giảm áp lực lên khớp, mở ra các khớp trong cột sống. Người cao tuổi cũng có thể nằm nghỉ ngơi trên ghế hoặc giường, kết hợp với việc nâng cao phần đầu và đầu gối để giảm áp lực lên các khớp mặt.
Trượt eo đốt sống: Nên nằm với tư thế ngửa, sử dụng gối để kê dưới lưng, cổ và đầu để hỗ trợ nâng đỡ cơ thể tốt nhất.
Người cao tuổi bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng: Nếu đau lưng dưới hoặc đau thần kinh tọa, nên chọn tư thế nằm ngửa. Nếu vị trí đau nằm ở đĩa đệm gần trung tâm thì nên nằm sấp, nếu bị thoát vị lỗ liên hợp thì nên nằm ngủ với tư thế thai nhi sẽ mang lại cảm giác dễ chịu hơn.
Người cao tuổi vừa phẫu thuật cột sống: Nên nằm ngửa và kê một chiếc gối nhỏ dưới đầu gối để mang lại cảm giác thoải mái nhất. Nên kết hợp với việc sử dụng giường có thể điều chỉnh hoặc ghế tựa để dễ dàng di chuyển, vận động.
Người cao tuổi bị đau thắt lưng: Nên nằm nghiêng trái để lưng, cổ, cơ bụng và đường tiêu hóa được hỗ trợ tốt nhất, từ đó làm giảm các cơn đau nhói ở lưng. Khi ngủ, nên kê gối ở thắt lưng và kẹp một chiếc gối ở giữa hai chân, như vậy sẽ giúp cho vùng cột sống, xương chậu và hông được ổn định, giảm áp lực lên đĩa đệm.
Tư thế nằm ngửa và kê một chiếc gối ở lưng góp phần giảm trọng lượng đặt lên lưng, giúp cơ thể thả lỏng, máu lưu thông dễ hơn, lưng cố định thẳng nên người cao tuổi sẽ ngủ ngon hơn.
Người cao tuổi bị đau vai: Vậy thì tư thế nằm ngửa sẽ là tư tế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi trong trường hợp này. Khi nằm ngửa cần kết hợp với việc gối đầu trên một chiếc gối mỏng và ôm một chiếc gối khác lên bụng. Tư thế này giúp cho vai được cố định, không bị đè nén hay áp lực. Trong trường hợp đau vai trái thì có thể nằm nghiêng về bên vai phải và ngược lại.
Người cao tuổi bị đau chân: Nên ngủ với tư thế nằm ngửa và dùng gối để kê cao chân khi ngủ, như vậy máu sẽ dễ tuần hoàn máu hơn, tạo cảm giác thoải mái cho chân.
5. Bí quyết giúp cho người cao tuổi ngủ ngon giấc hơn
Ngoài việc lựa chọn tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi thì việc tạo một môi trường ngủ phù hợp cũng là điều cần làm để giúp người cao tuổi ngủ ngon giấc hơn. Nên lưu ý một số vấn đề dưới đây:
5.1. Duy trì lịch ngủ cố định và đúng giờ
Đi ngủ và thức dậy vào một thời điểm cố định mỗi ngày sẽ tạo nên một thói quen ngủ hợp lý cho người cao tuổi, nhờ nhịp sinh học đều đặn này mà các cụ có thể đi vào giấc ngủ dễ hơn và ngủ sâu giấc hơn.
5.2. Thay đổi chế độ ăn uống và luyện tập
Nên hạn chế sử dụng những thức ăn khó tiêu trước khi đi ngủ, không nên uống cà phê hay các chất kích thích, những đồ uống lợi tiểu sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ
5.3. Tạo không gian ngủ tốt nhất cho giấc ngủ
Phòng ngủ không nên quá nóng hoặc quá lạnh. Ánh sáng không nên quá gay gắt mà nên dịu nhẹ để dễ ngủ hơn và không làm mỏi mắt. Trong phòng ngủ nên hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, tivi….
Chọn nệm ngủ phù hợp: Chọn nệm ngủ cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng để đảm bảo ngủ ngon giấc. Một chiếc nệm ngủ thích hợp với người cao tuổi là chiếc nệm có độ cứng vừa phải, ví dụ như nệm cao su thiên nhiên.
Nên chọn những chiếc nệm có độ cứng vừa phải, không quá mềm để giúp nâng đỡ cột sống, giúp cột sống được giữ thẳng, không bị võng lưng. Việc lựa chọn đệm ngủ với đặc điểm này sẽ giúp hạn chế tình trạng đau lưng, đau vai của người cao tuổi.
Bên cạnh đó, nên chọn những loại nệm có chiều cao vừa phải, không quá cao hoặc quá thấp để thuận tiện cho người lớn tuổi khi di chuyển, nhất là với những người có vấn đề về xương khớp.
Chọn chăn ga gối phù hợp: Nên chọn những chiếc ga (drap) giường mềm mại có độ ấm vừa phải để giúp cho giấc ngủ sâu và không gây tình trạng nóng lạnh ở giữa mỗi giấc ngủ. Ví dụ như chăn ga (drap) Tencel Lụa
Bài viết trên đây gợi ý những cách chọn tư thế ngủ tốt nhất cho người cao tuổi, giúp bạn biết được tư thế nào phù hợp nhất với người cao tuổi. Hy vọng ông bà, bố mẹ của bạn sẽ có được những giấc ngủ tuyệt vời nhất để mãi sống vui, sống khỏe bên con cháu.
————————————————–
Ngọc Hạnh Bedding – Hạnh Phúc Bên Bạn
Showroom tại : 541/3 Sư Vạn Hạnh, Phường 13, Quận 10. HCM.
Tel: 077 370 2915
